انواع ارتباط گری

انواع ارتباط گری:

در محیط حرفه‌ای، به خصوص در دنیای کسب وکار و برای افرادی که قصد دارند کسب و‌کار خودشان را راه بیاندازند، ارتباط برقرار کردن با همکاران و مشتریان و بیان عقاید و احساسات کار چندان ساده‌ای نیست و در بسیاری موارد به عدم فهم متقابل، خودسانسوری و یا سوءبرداشت منجر می‌شود. در‌صورتی که درک بهتر الگو‌های ارتباطی و بهبود مهارت‌های ارتباط‌گری می‌تواند پیشبرد ایده‌ها و وظایف کاری را به فرآیندی بسیار دلپذیر‌تز و مطلوب‌تر تبدیل کند.

 

ما در زندگی روزمره‌ و نیز در محیط حرفه‌ای و کاری خود همواره در حال ارتباط برقرار کردن با دیگران هستیم. بسیار پیش آمده که در این رابطه‌ی دوسویه (من و طرف مقابل)، ارتباط به بهترین وجه شکل گرفته و با مفاهمه‌ای خوب پیش رفته است، ما در بسیاری از مواقع ارتباط‌ ما با دیگران به عدم فهم متقابل و یا گاه سوء تفاهم منجر شده است.

برای بهتر کردن فرایند ارتباط، روش‌ها و تمرین‌های متعددی ارائه شده است. یکی از این روش‌ها آگاهی از انواع ارتباط است. دسته بندی الگو‌هایی که ما می‌توانیم در یک ارتباط اتخاذ کنیم، به ما کمک می‌کند تا بهترین و موثر‌ترین شیوه‌ را از میان آن‌ها پیدا کرده و با تمرین آن، مهارت ارتباطی خود را افزایش دهیم.

مطلب زیر به شما کمک می‌کند تا انواع ارتباط را از نظر رفتار ارتباط‌گر بشناسید و با بهترین شیوه‌ی ارتباط آشنا شوید. فراموش نکنید که ارتباط‌گری یک مهارت است که بهتر شدن آن در گروِ فهم الگوی مناسب و از آن مهم‌تر، تمرین و به کار بستن آن الگو است.

ارتباط منفعلانه (Passive Communication):

الگویی است که شخص با پیش گرفتن آن، از بیان عقاید و احساسات خود پرهیز می‌کند، دفاع از حقوق خود را وامی‌نهد و از شناسایی نیازها و خواسته‌های خود و تامین آن‌ها دوری می‌جوید. دچار شدن به این الگوی ارتباطی از عزت نفس پایین ناشی می‌شود. کسانی که از عزت نفس پایین رنج می‌برند، خود را بی‌ارزش و اعتبار می‌دانند و گویی معتقدند که «من آنقدر ارزش ندارم که مورد توجه دیگران قرار بگیرم.»

در نتیجه، افراد منفعل (کسانی که الگوی ارتباطی‌شان منفعلانه است) به هنگام مواجهه با رفتاری ناخوشایند که فراتر از آستانه تحمل آن‌ها است، تمایل دارند واکنش‌هایی طغیانی و انفجاری بروز دهند.

این واکنش‌ها معمولا با رویدادی که مسبب آن است، تناسب ندارند. افراد منفعل پس از بروز واکنش‌های طغیانی دچار احساس شرم، عذاب وجدان، گیجی و پریشانی می‌شوند و به همین دلیل به موقعیت انفعال باز می‌گردند.

ارتباط گران منفعل چنین ویژگی‌هایی دارند:

ü       نمی‌توانند ارزش‌ها، توانمندی‌ها و قدرت خود را اثبات کنند

ü       به دیگران اجازه می‌دهند به طور عمدی یا غیرعمدی حقوق آن‌ها را نادیده بگیرند

ü       از بیان احساسات، خواسته‌ها و عقایدشان عاجز هستند

ü       گفتارشان آرام و دفاعی است

ü       در برابر دیگران سر به زیر هستند، حالت بدن‌شان خموده؛ با شانه‌های فروافتاده است و به چشم طرف مقابل نگاه نمی‌کنند.

ارتباط تهاجمی (Aggressive Communication)

 الگویی است که شخص با پیش گرفتن آن، احساسات و عقاید خود را بیان کرده و از خواسته‌های خود دفاع می‌کند اما این بیان عقاید و دفاع از خواسته‌ها، با نقض حقوق دیگران همراه است. کلام این افراد توهین‌آمیز و رفتارشان تهاجمی است. الگوی ارتباط تهاجمی برآمده از عزت نفس پایین است که اغلب، در خشونت و سوء استفاده کلامی یا جسمی دوران کودکی ریشه دارد.

علاوه بر عزت نفس پایین، جراحت‌های عاطفی التیام نیافته و احساس ناتوانی هم دیگر سرچشمه‌های الگوی ارتباط تهاجمی معرفی می‌شوند. این رویکرد، احتمال تبدیل گفت‌وگو به مشاجره را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود طرف مقابله برای اثبات حقانیت خود، در موضع دفاعی قرار بگیرد.

ارتباط‌گران تهاجمی چنین ویژگی‌هایی دارند:

ü       کنترل‌گر هستند و سعی می‌کنند بر دیگران تسلط یابند

ü       برای کنترل دیگران آن‌ها را تحقیر می‌کنند

ü       عیب‌جویی می‌کنند، دیگران را سرزنش و در گفتار خود به آن‌ها حمله می‌کنند

ü       بی‌پروا و مبتنی بر انگیزه‌ای آنی واکنش نشان می‌دهند، بدون اینکه به نتیجه رفتارشان فکر کنند

ü       ظرفیت ناکامی و شکست در آن‌ها پایین است

ü       با صدای بلند حرف می‌زنند و لحن‌شان مغرور و طلبکارانه است

ü       رفتارشان گستاخانه و تهدیدآمیز است

ü       دیگران را نمی‌شنوند (به هنگام گفت‌وگو به اظهارات دیگران توجه نمی‌کنند)

ü       در جریان گفت‌وگو دائما حرف طرف مقابل را قطع می‌کنند

ü       در گفت‌وگوها بیشتر از جلمه‌هایی استفاده می‌کنند که با «تو» شروع می‌شود؛ طرف مقابل را مسئول مشکلات می‌دانند و او را متهم می‌کنند.

ü       به چشمان دیگران خیره می‌شوند و حالت بدن‌شان احساس تسلط را در دیگران بر می‌انگیزد.

ارتباط انفعالی - تهاجمی (Passive-Aggressive Communication)

الگویی است که بر اساس آن ارتباط‌‌گر منفعل به نظر می‌رسد اما در حقیقت به طرزی زیرکانه و غیر مستقیم رفتاری مبتنی بر خشم بروز می‌دهد. رفتار اسرای جنگی معمولا در این قالب ارتباطی می‌گنجد. رفتار آن‌ها در مواجهه با مسائل، مبتنی بر یک احساس ناتوانی عمیق و نیرومند است.

اسرای جنگی در حالی که به ظاهر با زندانبان همکاری می‌کنند و سر به راه به نظر می‌رسند، به طور پنهان می‌کوشند کارشکنی کنند، دشمن را به سخره بگیرند و نظام اداره زندان را مختل کنند.

افرادی که رفتارشان در این الگوی ارتباطی دسته‌بندی می‌شود، معمولا احساس خشم و ناراحتی دارند و حس می‌کنند در دام افتاده‌اند و آزادی‌شان سلب شده است.

به عبارت دیگر آن‌ها احساس می‌کنند که از مقابله با آنچه مسبب اصلی خشم در وجودشان است، عاجر هستند. در عوض خشم خود را با تخریب و تضعیف زیرکانه‌ی آنچه مسبب اصلی رنجش و غضب خود می‌دانند، بیان می‌کنند. این دسته از ارتباط گران در حالیکه به شما لبخند می‌زنند، پیرامون شما تله گذاشته‌اند.

ارتباط‌گران انفعالی-تهاجمی چنین ویژگی‌هایی دارند:

ü       به جای مواجهه با موضوعات مختلف یا رو به رو شدن با افراد، زیرلب غر می‌زنند

ü       در اعتراف به خشم خود مشکل دارند

ü       حالت صورت‌شان با احساسات واقعی‌شان هماهنگ نیست، مثلا وقتی عصبانی هستند، می‌خندند

ü       با طعنه و گوشه و کنایه حرف می‌زنند

ü       وجود مشکل را انکار می‌کنند

ü       سر به راه و خدمت‌رسان به نظر می‌رسند، در حالی که عامدانه در تدارک تخریب و ایجاد اختلال و آسیب هستند

ü       با حیله‌گری و زیرکی خرابکاری می‌کنند

ارتباط قاطعانه (Assertive Communicati):

الگویی است که بر اساس آن، فرد عقاید و احساسات خود را بیان و قاطعانه از حقوق و خواسته‌های خود دفاع می‌کند، بدون آنکه حقوق دیگران را نادیده بگیرد یا نقض کند. این الگوی ارتباطی برآمده از عزت نفس بالا است. افرادی که بر مبنای الگوی ارتباط قاطعانه رفتار می‌کنند، برای خودشان ارزش قائل می‌شوند و به وقت، احساسات‌، و نیازهای روحی و جسمی‌ خود احترام می‌گذارند. آن‌ها، با احترام گذاشتن به حقوق دیگران، با اقتدار از حقوق خود دفاع می‌کنند.

ویژگی‌های ارتباط‌گران قاطع این‌هاست:

ü       خواسته‌ها و نیازها‌یشان را به طور شفاف و موثر، و محترمانه بیان می‌کنند

ü       احساساتشان را بدون ابهام، به نحوی شایسته و محترمانه بیان می‌کنند

ü       در گفت‌وگو با دیگران از جملاتی که با «من» شروع می‌شود استفاده می‌کنند. به این ترتیب، احساسات، عقاید و هنجارهای خود را بیان می‌کنند و بر مسئولیت و نقش خود تاکید دارند، بنابراین طرف مقابل را در موضع دفاعی قرار نمی‌دهند.

ü       رفتارشان با دیگران مبتنی بر احترام است

ü       می‌توانند خودشان را کنترل کنند

ü       به چشم‌های طرف مقابل خیره نمی‌شوند، از نگاه کردن به چشم‌های طرف مقابل فرار نمی‌کنند، تماس چشمی مناسبی با دیگران دارند

ü       با آرامش، و با لحن و صدایی مناسب صحبت می‌کنند

ü       حالت بدنشان آرام و بدون تنش است

ü       با دیگران احساس همبستگی و نزدیکی دارن

ü       به شایستگی‌ خود و در اختیار داشتن امور و شرایط اطمینان دارند

ü       به دیگران اجازه سوءاستفاده یا دخالت نمی‌دهند

ü       همیشه آماده‌اند که از حقوق خود دفاع کنند

همچنین برای شناسایی بهتر سبک‌های مختلف ارتباطی پیشنهاد می کنیم انیمیشن‌های مدرسه کارآفرینی اجتماعی پرتو به زبان فارسی را ببینید. این انیمیشن‌ها توسط مدرسه پرتو طراحی و ساخته شده‌اند و تمامی حقوق استفاده از آنها در انحصار مدرسه پرتو می‌باشد.

: Serenityonlinetherapyمنبع: